Nổi mề đay toàn thân nguyên nhân do đâu, cách trị ra sao?
Tôi thường nổi mề đay toàn thân nhưng không rõ nguyên nhân. Vậy xin hỏi nổi mề đay toàn thân do đâu và cách điều trị ra sao?
Theo thống kê của ngành da liễu, tại Việt Nam có khoảng 20% dân số mắc bệnh mề đay mẩn ngứa và các bệnh dị ứng da khác, trong đó bệnh mề đay chiếm tỷ lệ tới 70%. Không chỉ gây ra những cơn ngứa ngáy khó chịu mà nổi mề đay cấp tính còn làm sức đề kháng người bệnh bị suy giảm, ảnh hưởng không ít tới sức khoẻ cũng như cuộc sống của họ.
Triệu chứng bệnh mề đay
Mề đay là một bệnh ngoài da phổ biến với biểu hiện các mảng da đỏ phù nề, có hình dạng kích thước thay đổi, có thể nổi ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể nhưng cũng có thể nổi mề đay toàn thân.
Với trường hợp nổi mề đay toàn thân thường kèm theo các triệu chứng nguy hiểm khác như làm phù môi, mí mắt, trong cổ họng kèm theo là những triệu chứng khó thở, mệt và đau bụng.
Dựa vào đặc điểm, biểu hiện và thời gian phát bệnh người ta chia bệnh mề đay thành 2 dạng:
- Nổi mày đay cấp tính: Mề đay cấp tính xảy ra đột ngột và biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày, bệnh thường gặp ở người trẻ và nguyên nhân thường là do thức ăn hoặc thuốc. Trong trường hợp bệnh nặng, người nổi mề đay cấp tính có thể bị choáng váng, ngất xỉu do áp huyết xuống thấp.
- Nổi mề đay mãn tính: Là mề đay tồn tại trên 6 tuần, thậm chí kéo dài hàng tháng, hàng năm. Bệnh xảy ra ở bất cứ người nào nhưng thường gặp nhất là phụ nữ độ tuổi 40-60 và đa số không rõ nguyên nhân.
Một số nguyên nhân gây bệnh mề đay
Bệnh mề đay gây mẫn ngứa, dị ứng và di nhiều nguyên nhân gây nên, theo tác nhân gây bệnh có thể chia thành từng nhóm như sau:
# Yếu tố di truyền
Nguyên nhân gây nên bệnh dị ứng nổi mề đay chiếm đến 40% là do di truyền, nếu trong gia đình có người thân bị mắc phải bệnh nổi mề đay thì những thế hệ sau cũng có tỷ lệ mắc phải bệnh này cao, thường được giải thích một cách dễ hiểu là do cùng cơ địa.
# Do thức ăn
Các loại thức ăn dễ gây mề đay, dị ứng như trứng, sữa, tôm, cua, rượu, bia… Nếu là người có cơ địa dị ứng thì lúc nào cũng có nguy cơ bị nổi mề đay do dị ứng thức ăn kể cả những thức ăn lành.
# Do dùng thuốc
Nhiều trường hợp bệnh nhân dùng thuốc bị bổi mề đay, trong đó thuốc kháng sinh là loại có khả năng gây bệnh mề đay nhiều nhất. Trong số các loại thuốc kháng sinh thì nhóm beta- lactam có tỉ lệ cao nhất sau đó là đến nhóm cyclin macrolid. Mề đay có thể xuất hiện sau khi uống thuốc hoặc sau khi uống vài ngày, có thể đơn thuần hoặc kèm với sốt, nổi hạch.
# Do nhiễm trùng
Nhiễm virus như viêm gan siêu vi B, C hay vi khuẩn ở tai, mũi, họng… cũng làm nổi mề đay.
# Tiếp xúc với hóa chất, phụ gia
Ngoài ra, các nguyên nhân do tiếp xúc với chất hữu cơ hay hóa học đều là tác nhân khiến người dùng bị nổi mề đay. Trong đó, sử dụng các loại mỹ phẩm chứa nhiều thành phần hóa học, thuốc nhuộm tóc, sơn móng tay,… dẫn đến hiện tượng kích ứng.
Các chất phụ gia cũng là yếu tố quan trọng. Chúng có thể là chất tự nhiên như các loại men, con giấm hoặc chất hóa học dùng để bảo quản và nhuộm màu thực phẩm.
# Tác nhân vật lý
Đó là các yếu tố vật lý bên ngoài bao gồm: Da vẽ nổi, vận động, stress, chèn ép, rung động gây nổi mề đay giả. Các biểu hiện giống mề đay nhưng sẽ nhanh chóng hết.
# Nguyên nhân từ các bệnh nội khoa, mãn tính
Bệnh có thể xuất hiện ở những bệnh nhân bị bệnh hệ thống như lupus hay bệnh về nội tiết như tuyến giáp, tiểu đường.
# Một số nguyên nhân khác
Thời tiết nóng, lạnh, không tẩy giun sán thường xuyên, các loại bụi nhà, bụi phấn hoa, bụi lông thú và các loại ký sinh trùng cũng thường là nguyên nhân của mề đay mãn tính.
Cách trị bệnh mề đay toàn thân
Theo Tài liệu Hướng dẫn, chẩn đoán, điều trị Da liễu mục đích điều trị mề đay nói chung, nổi mề đay toàn thân là làm giảm các triệu chứng dị ứng, điều chỉnh các rối loạn chức năng, các tổn hương tổ chức bằng cách vô hiệu hóa các chất hóa học trung gian.
– Trường hợp nhẹ chỉ cần uống kháng histamin H1 liều dùng như sau:
Loratadin (Clarytin) 10mg/ 1 viên
Cetirizin (Zyrtec) 10mg / 1 viên
Acrivastin (Semplex) 8mg/ 3 viên
– Trường hợp nặng cần phối hợp kháng histamin H1 với corticoid
Corticoid chỉ nên dùng trong điều trị mày đay cấp có phù thanh quản, mề đay do viêm mạch, do áp lực không đáp ứng với các thuốc kháng histamin thông thường.
Có thể phối hợp kháng histamin H1 và H2 với nhau để tăng hiệu quả điều trị.
Chỉ định dùng Epinephrin (adrenalin) kết hợp kháng histamin liều cao khi có phù mạch cấp tính.
Lưu ý: Khi bị mề đay toàn thân cần tránh dùng thuốc mỡ kháng histamin (phenergan) thoa vì dễ gây viêm da dị ứng. Thuốc mỡ corticoides ít có hiệu quả, có thể gây một số tác dụng phụ (nhất là khi thoa trên diện tích quá lớn).
Nổi mề đay toàn thân thường có liên quan đến các bệnh lý nội khoa nên bệnh nhân cần đến bác sĩ chuyên khoa khám bệnh, thực hiện thêm các xét nghiệm cần thiết để tìm đúng nguyên nhân và có cách điều trị thích hợp.
Xem video PGS.TS Phạm Văn Hiển (Nguyên Giám đốc BV Da liễu Trung ương) chia sẻ về bệnh nổi mề đay:
Một số lưu ý khi điều trị nổi mề đay toàn thân
- Hạn chế gãi, chà xát vì gãi không thể cắt được cơn ngứa mà sẽ kích thích dây thần kinh gây ngứa nhiều hơn.
- Nên tránh các yếu tố nghi ngờ gây dị ứng trong đó bao gồm cả ánh nắng mặt trời trực tiếp.
- Mặc quần áo thoáng, rộng, nhẹ.
- Tránh các hoạt động nặng nhọc gây đổ mồ hôi nhiều.
- Cố gắng nghỉ ngơi, giảm các căng thẳng, stress.
XEM THÊM
