Mụn trứng cá: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng trứng vẫn thường được gọi một cách đơn giản và ngắn gọn là mụn. Đây là một bệnh da liễu có liên quan đến tuyến bã nhờn ở dưới da.

Mụn xuất hiện khi lỗ chân lông hay các nang lông trên da của bạn bị tắc do bã nhờn, tế bào da chết hoặc vi khuẩn. Khi bị mụn xuất hiện đồng nghĩa với tuyến dầu của bạn sẽ hoạt động quá mức, theo đó lượng dầu sản xuất bị dư thừa và gây bít tắc lỗ chân lông.

Mụn trứng cá có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể như trên mặt (má, môi, trán, mũi), lưng, ngực, vai, thậm chí là mụn trứng cá ở vùng kín của cả nam và nữ giới.

Theo các chuyên gia, mụn phổ biến ở mọi lứa tuổi, trong đó có cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Tuy nhiên, vấn đề da này phổ biến hơn ở những bạn trong độ tuổi dậy thì, người trưởng thành.

Mụn trứng cá là vấn đề da phổ biến ở mọi lứa tuổi

Các loại mụn trứng cá phổ biến

Mụn có nhiều loại và tùy vào cơ địa của mỗi người. Thông thường nó hay gây ra mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn nhọt. Dưới đây là một số loại mụn trứng cá thường gặp mà bạn nên lưu ý để điều trị đúng cách.

• Mụn đầu đen:

Đây là những nốt mụn được mở ở trên bề mặt da. Đặc điểm của những mụn này là chứa dầu thừa và tế bào da chết.

• Mụn đầu trắng:

Mụn này sẽ xuất hiện khi dầu thừa + tế bào chết + vi khuẩn tích tụ gây ra tình trạng tác lỗ chân lông. Do nang lông bị đóng lại nên hỗn hợp này sẽ đi xuống dưới bề mặt da và đội da lên, gây mụn đầu trắng và làm cho da trở nên sần sùi. Mụn trứng cá đầu trắng thường không gây viêm và chúng khá dễ kiểm soát.

• Mụn sần:

Mụn sần ở đây chính là những nốt mụn trứng cá bị viêm tạo nên vết sưng nhỏ màu đỏ hay hồng trên da. Do mụn nhạy cảm với cảm ứng nên nếu nặn hoặc bóp có thể khiến cho tình trạng viêm nặng hơn, thậm chí dẫn đến sẹo.

• Mụn trứng cá bọc (mụn bọc):

Đặc điểm của loại mụn là này thường có biểu hiện sưng đỏ, kích thước lớn, có thể gây đau khi chạm vào. Mụn hình hành khi lỗ chân lông bị vỡ ở đáy và đẩy lên bề mặt da.

• Mụn mủ:

Đây cũng là một loại mụn viêm, bạn có thể quan sát thấy mụn có một đầu trắng với một vòng màu đỏ ở xung quanh vết sưng. Trong vết sưng thường chứa mủ màu trắng hoặc vàng.

Với loại mụn mủ này bạn không nên chọc thủng hoặc bóp mụn vì sẽ dễ gây sẹo hoặc đốm đen trên da khiến viêm nặng hơn.

• Mụn trứng cá dạng nang:

Mụn dạng nang hình thành khi tình trạng viêm đã trở nên nghiêm trọng. Mụn giống như một túi kín bên trong chứa đầy mủ, chất lỏng… Mụn trứng cá này thường gây khó chịu cho những ai mắc phải.

Các loại mụn trứng cá phổ biến

Nguyên nhân gây mụn trứng cá

Mụn trứng cá hình thành có thể do yếu tố bên trong cơ thể và yếu tố bên ngoài như thói quen sinh hoạt, sử dụng mỹ phẩm, môi trường. Cụ thể như sau:

1. Nguyên nhân bên trong gây mụn trứng cá

• Sự tăng tiết bã nhờn: Đây là nguyên nhân trực tiếp gây mụn trứng cá. Sự tăng tiết bã nhờn này có thể do hormone, di truyền, khí hậu, dùng thuốc.
• Rối loạn nội tiết tố: Nội tiết tố thường bị rối loạn ở giai đoạn tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai, lúc này cơ thể tiết ra lượng bã nhờn nhiều hơn bình thường và gây mụn.
• Tác dụng phụ của thuốc: Nếu bạn uống những thuốc có chứa các thành phần như androgen, corticosteroid hoặc lithium sẽ làm tăng nguy cơ mọc mụn trứng cá.
• Di truyền: Nếu trong gia đình bố mẹ đều bị mụn thì nguy cơ bạn bị mụn sẽ cao hơn.
• Tâm lý: Việc bạn luôn lo lắng, căng thẳng, stress trong thời gian dài sẽ gây ra tình trạng rối loạn hormone và gây mụn.

2. Nguyên nhân bên ngoài gây mụn

• Do môi trường ô nhiễm: Làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, dầu mỡ khiến vi khuẩn sẽ dễ dàng tấn công kết hợp với bã nhờn gây bít tắc lỗ chân lông, hình thành mụn trứng cá.
• Vệ sinh da mặt không đúng cách: Một khi không làm sạch da mặt, loại bỏ hết bã nhờn, vi khuẩn, không tẩy trang sau khi trang điểm… sẽ tạo môi trường cho mụn trứng cá xuất hiện. Mặt khác rửa mặt bằng sản phẩm sữa rửa mặt có tính tẩy rửa mạnh, rửa nhiều lần trong ngày cũng sẽ khiến làn da bạn bị mụn, thậm chí là dị ứng.
• Chế độ sinh hoạt thiếu khoa học: Thức khuya, ngủ không đủ giấc, hút thuốc, dùng đồ uống có cồn sẽ khiến hormone trong cơ thể thay đổi, chức năng gan giảm sút, khả năng đào thảo độ hạn chế. Sự tích tụ độc tố cộng với sự tăng tiết bã nhờn sẽ gây mụn trứng cá.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Nếu bạn thường xuyên ăn những thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, uống không đủ nước và một chế độ thiếu vitamin từ các loại rau xanh, trái cây… sẽ tạo cơ hội cho mụn hình thành và phát triển nhanh hơn.

Nhận biết triệu chứng mụn trứng cá

Dấu hiệu mụn trứng cá ở mỗi người khác nhau bởi sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh như thế nào.

– Triệu chứng mụn trứng cá nhẹ: Mụn có đầu đen hoặc đầu trắng kèm theo đó là một số nốt sần và nốt có mủ. Mức độ nhẹ mụn sẽ tự hết trong khoảng 1-2 tuần mà không cần phải dùng thuốc và không để lại sẹo.

– Triệu chứng mụn trứng cá vừa: Mặt có nốt sần màu đỏ, hơi đau, nốt mụn có mủ nhiều hơn, tạo sẹo nhỏ, mụn tồn tại dai dẳng… dễ bị tái phát khi dùng rượu bia, caffeine, thuốc lá…

– Mụn trứng cá nặng: Các cục nhỏ bị viêm, đau nhiều, có nốt sần, phù nề, nốt mụn có rất nhiều mủ, có thể gây sẹo lớn.

Triệu chứng mụn trứng cá nặng là trên mặt xuất hiện các nốt sần

Cách điều trị mụn trứng cá hiệu quả hiện nay

Mụn trứng cá nếu ở mức độ nhẹ có thể tự hết sau 1-2 tuần, tuy nhiên việc chờ đợi để những nốt mụn biến mất đôi khi khiến cho người bị mụn khó chịu, đặc biệt là bạn gái.

Và để trị mụn trứng cá bạn có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, từ liệu pháp thiên nhiên, thuốc cho đến bài thuốc Đông y.

1. Mụn trứng cá và cách điều trị từ thiên nhiên

Áp dụng phương pháp thiên nhiên là cách điều trị mụn trứng cá mà các chị em nghĩ đến đầu tiên. Ưu điểm của cách trị mụn này đó là nguyên liệu dễ kiếm, dễ dàng thực hiện và tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là cần áp dụng kiên trì và hiệu quả còn tùy vào cơ địa và mức độ mụn trứng cá. Thông thường chị em sẽ sử dụng các cách khắc phục mụn trứng cá như:

• Trị mụn trứng cá bằng nha đam:

Cách đơn giản nhất là sử dụng nha đam bôi trực tiếp lên da. Nha đam tươi bạn gọt bỏ lớp vỏ xanh, sau đó nghiền/ giã nhuyễn hoặc thoa trực tiếp gel nha đam lên mặt. Để trong 15 phút rồi rửa sạch với nước. Mỗi tuần thực hiện 2-3 lần giúp loại bỏ mụn, nhất là mụn ẩn.

• Trị mụn trứng cá bằng tỏi:

Nghiền nát một tép tỏi tươi, pha cùng với nước lọc hoặc nước hoa hồng. Sau đó thoa hỗn hợp này lên nốt mụn trứng cá, để trong 5-10 phút rồi rửa sạch với nước ấm, sau đó rửa qua bằng nước mát.

• Đắp mặt nạ ngải cứu trị mụn:

Chuẩn bị 1 nắm rau ngải cứu, rửa sạch và xay nhuyễn hoặc giã nát. Sau đó rửa mặt với nước ấm, lấy hỗn hợp vừa tạo đắp lên mặt, đồng thời massage nhẹ nhàng vùng da có sẹo thâm và mụn. Thư giãn trong 20 phút rồi rửa mặt bằng nước mát, áp dụng 2-3 lần một tuần để có được hiệu quả.

Đắp mặt nạ ngải cứu trị mụn trứng cá

Ngoài những nguyên liệu này bạn có thể sử dụng lá trầu không, lá tía tô, mướp đắng, nghệ tươi, tinh bột nghệ, rau diếp cá… để khắc phục mụn trứng cá, mụn đầu đen hiệu quả.

2. Trị mụn trứng cá bằng thuốc Tây

Thuốc Tây ở dạng uống, bôi cũng là phương pháp “cứu cánh” cho những ai bị mụn trứng cá. Hoặc một số dược – mĩ phẩm có chứa các thành phần axit salicylic, benzoyl peroxide cũng có thể giúp bạn trị mụn.

Tuy nhiên, thuốc trị mụn trứng cá tuyệt đối không được sử dụng một cách tùy tiện. Bạn phải hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng dù đó là thuốc bôi đi chăng nữa.

Thông thường, những trường hợp mụn trứng cá nhẹ thường sử dụng thuốc bôi ngoài, đặc biệt là benzoyl peroxide, hoặc dùng retinoid, acid azelaic.

Trường hợp mụn trứng cá vừa sẽ dùng thuốc kháng khuẩn đường uống kết hợp với thuốc bôi ngoài. Những thuốc này được dùng ít nhất trong 3 tháng, hoặc có những thuốc phải điều trị kéo dài hơn 2 năm.

Còn mụn trứng cá nặng thường sẽ dùng isotretionin theo đường uống. Trường hợp nếu bạn không dùng được thuốc này có thể đổi sang thuốc kháng khuẩn liều cao…

3. Trị mụn trứng cá bằng Đông y

Đông y cũng có những bài thuốc hỗ trợ điều trị mụn trứng cá cho bạn. Nguyên tắc điều trị mụn của Đông y là trị căn nguyên gây bệnh, điều trị từ bên trong. Vì vậy, những bài thuốc này thường có hiệu quả bồi bổ cơ thể, vừa trị mụn trứng cá.

Và tùy từng nguyên nhân, thể bệnh mà thầy thuốc sẽ kê cho bạn bài thuốc phù hợp. Chính vì vậy, bạn cần đến các địa chỉ phòng khám Đông y uy tín, không được tự ý mua thuốc về dùng.

Bị mụn trứng cá nên ăn gì và kiêng ăn gì?

Một trong những nguyên nhân gây nên mụn trứng cá đó là chế độ ăn uống không hợp lý. Chính vì vậy việc ăn gì và kiêng ăn gì là điều mà bạn phải quan tâm.

Mụn trứng cá nên ăn:

• Bổ sung thêm các loại rau củ và trái cây vì loại thực phẩm này chứa nhiều vitamin, khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Những thực phẩm nên ăn như: Cà rốt, khoai tây, cà chua, táo, cam…
• Nên ăn nhiều cá vì có chứa nhiều omega-3 và acid béo giúp chăm sóc làn da hiệu quả, ngăn mụn, tiêu nhân mụn nhanh.
• Những thực phẩm chứa kẽm như trứng, ngũ cốc, nấm, các loại hải sản…
• Đặc biệt là bổ sung đủ nước mỗi ngày. 1,5 – 2 lít là lượng nước lý tưởng mỗi ngày mà bạn nên nạp vào.

Những người bị mụn nên bổ sung nhiều trái cây

Bị mụn trứng cá nên kiêng:

• Những thực phẩm chứa nhiều chất béo và dầu mỡ vì ảnh hưởng đến hiệu quả trị mụn, thậm chí là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Đồ ngọt như bánh kẹo, nước uống có ga.
• Tinh bột cũng là thực phẩm người bị mụn trứng cá nên hạn chế hấp thụ vì trong tinh bột có Carbonhydrate làm tăng mức Insulin trong máu, kích thích mụn trứng cá phát triển.
• Thức ăn cay, nóng như tiêu, ớt bột, tỏi… chúng sẽ kích thích mụn lây lan và sưng viêm.
• Các loại thực phẩm đóng hộp như thịt hộp, cá hộp, mì gói…

Cách phòng và hỗ trợ điều trị mụn trứng cá

Mụn trứng cá có thể được ngăn ngừa cũng như cải thiện nhanh chóng nếu bạn quan tâm hơn đến chế độ chăm sóc da và bản thân sau đây:

• Rửa mặt nhẹ nhàng 2 lần mỗi ngày với sữa rửa mặt đặc trị và phù hợp.
• Ngủ đủ giấc, không thức khuya, tạo dựng cho mình một thói quen sinh hoạt hợp lý mỗi ngày để hormone không bị rối loạn.
• Ăn uống lành mạnh, hợp lý với những thực phẩm mà chúng tôi gợi ý ở trên.
• Tẩy trang cuối ngày dù có trang điểm hay không bởi đây là cách giúp bạn ngăn ngừa mụn rất hữu hiệu.
• Khi bị mụn không được dùng tay sờ, chạm lên nốt mụn bởi việc này càng khiến mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
• Trước khi sử dụng mĩ phẩm cần được tư vấn từ chuyên gia da liễu về cách dùng, lưu ý để đảm bảo an toàn cho da.
• Nếu mụn nghiêm trọng và áp dụng cách chữa thiên nhiên không hiệu quả bạn nên đến cơ sở y tế để thăm khám. Với công nghệ hiện đại bạn hoàn có thể loại bỏ mụn nhờ phương pháp laser, trị mụn bằng ánh sáng xanh…

Trên đây là những thông tin về mụn trứng cá mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hi vọng bài viết này hữu ích đối với bạn để có được làn da sạch mụn và sáng khỏe.