Ung thư da hắc tố có những thể nào? Cách phân biệt từng loại

>> Ung thư da hắc tố có chữa được không?

>> 5 phương pháp điều trị ung thư da hắc tố ác tính

Một số loại ung thư da hắc tố ác tính

Ung thư da tế bào hắc tố lan rộng

Thể này thường gặp ở người da trắng (chiếm 70% các trường hợp ung thư tế bào hắc tố ở người da trắng). Bệnh thường xuất hiện ở người từ 40 đến 50 tuổi. Các tổn thương, viêm da có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của cơ thể. Tuy nhiên, phụ nữ thường bị ở cẳng chân và nam giới lại gặp nhiều ở lưng và ngực.

Triệu chứng:

• Lúc đầu tổn thương có màu nâu xen kẽ màu xanh, bờ không đều, kích thước nhỏ và phẳng sau tiến triển lan rộng ra xung quanh, để lại sẹo teo hoặc nhạt màu ở giữa.
• Sau một thời gian, tổn thương trở nên dày hơn, xuất hiện các nốt, cục, vết loét, chảy máu.
• Một đặc điểm nổi bật của ung thư tế bào hắc tố là hiện tượng màu sắc không đồng nhất với sự xen kẽ giữa màu nâu và màu đen hay màu xám ở tổn thương.

Ung thư tế bào hắc tổ thể nông

Thể này cần chẩn đoán phân biệt với nốt ruồi không điển hình (Atypical naevus). Những nốt ruồi không điển hình thường xuất hiện từ khi bạn còn nhỏ hoặc trong quá trình phát triển của cơ thể.

Đặc điểm của nốt ruồi không điển hình: Kích thước nhỏ, giới hạn không rõ với da lành. Điều đặc biệt là chúng có thể biến thành ung thư tế bào hắc tố.

Ngoài ra, trên lâm sàng, ung thư da tế bào hắc tố cũng dễ nhầm với hạt cơm da dầu, tăng sắc tố do ánh nắng, hay ung thư tế bào gai nhiễm sắc tố.

Ung thư tế bào hắc tố thể u

Thể này thường hay gặp ở lứa tuổi 50 đến 60 tuổi, nam gặp nhiều hơn nữ. Thương tổn hay gặp ở thân mình, tuy nhiên chúng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Bệnh tiến triển nhanh nên thường được chẩn đoán muộn hơn so với thể nông bề mặt và có tiên lượng xấu.

Triệu chứng:

• Thương tổn là những u nhỏ, nồi cao trên bề mặt da, hình vòm, đôi khi có cuống, thường có màu nâu đỏ.
• Thương tổn có thể loét, dễ chảy máu hoặc tăng sắc tố rải rác trên bề mặt.

Cần chẩn đoán phân biệt ung thư da hắc tố thể u với u máu, ung thư tế bào đáy thể tăng sắc tố, histiocytoma hay u máu xơ hóa.

Ung thư tế bào hắc tổ thể u

Ung thư tế bào hắc tố Lignigo maligna

Loại ung thư này thường gặp ở người cao tuổi.

Triệu chứng:

• Thương tổn là các dát màu nâu hay đen hình dạng không đều. Các dát này thường xuất hiện ở vùng da hở như mặt, má, thái dương và trán, tai, thân trên.
• Thương tổn tiến triển lâu, có thể là nhiều tháng, nhiều năm và có xu hướng lan rộng ra xung quanh. Đôi khi chúng lành ở giữa, sau đó xuất hiện u ở trên tổn thương, báo hiệu sự xâm lấn sâu xuống phía dưới.

Ở giai đoạn sớm, cần chẩn đoán phân biệt thể này với dày sừng da dầu, dày sừng da do ánh nắng. Cả hai loại tổn thương này đều rất nông trên bề mặt, tăng sắc tố đồng đều, màu nâu xám, không bóng.

Ung thư tế bào hắc tố thể đầu chi

Loại ung thư này chiếm khoảng 10% ung thư tế bào hắc tố ở người da trắng và chiếm trên 50% các trường hợp ung thư tế bào hắc tố ở châu Á. Thương tổn thường gặp ở lòng bàn tay, bàn chân, đặc biệt là ở gót chân (chiếm 50% ung thư tế bào hắc tố ở bàn chân).

Triệu chứng:

• Khởi đầu là một vùng da tăng sắc tố màu sắc không đồng nhất, màu nâu xen kẽ màu đen xám, giới hạn không rõ ràng, không đau, không ngứa.
• Sau đó, thương tổn lan rộng ra xung quanh, có thể loét hay xuất hiện các khối u nổi cao.

Ung thư tế bào hắc tố thể đầu chi

Có một số chuyên gia cho rằng: Nốt ruồi ở một số vị trí dễ sang chấn như: bàn tay, bàn chân hay vùng cạo râu dễ bị biến thành ung thư tế bào hắc tố. Do vậy, nên sớm cắt bỏ những nốt ruồi ở vị trí này. Tuy nhiên, không phải bất cứ nốt ruồi nào ở vị trí này cũng sẽ phát triền thành ung thư.

Cần chẩn đoán phân biệt loại ung thư này với xuất huyết do sang chấn nhất là ở gót chân. Việc này sẽ dựa vào tiền sử sang chấn và tiến triển của tổn thương: Đối với xuất huyết, tổn thương lúc đầu thường thẫm màu sau đó chuyển sang màu xanh và vàng rồi khỏi trong thòi gian ngắn khoảng 1 tuần đến 10 ngày.

Ung thư tế bào hắc tố dưới móng (Acral lentiginous melanoma)

Đây là dạng ung thư tại những vùng da không có lông, nó có thể xuất hiện dưới dạng một vết đen hoặc nâu bên dưới móng tay hoặc móng chân, trên lòng bàn chân hoặc trên lòng bàn tay.

Triệu chứng:

• Ung thư tế bào hắc tố dưới móng biểu hiện bằng các thương tổn tăng sắc tố không đều, chiếm một phần hay toàn bộ nền của móng.
• Thương tổn có thề lan sang phần da phủ móng (dấu hiệu Hutchinson). Đây là dấu hiệu rất quan trọng giúp cho việc chẩn đoán.

Ung thư tế bào hắc tố dưới móng

Ung thư tế bào hắc tố dưới móng nguy hiểm hơn các dạng khác vì chúng thường được chẩn đoán muộn vì dễ nhầm với các bệnh khác như nốt ruồi dưới móng, xuất huyết do sang chấn, viêm quanh móng, nhiễm nấm, hạt cơm dưới móng. Do vậy, với bất kỳ một thương tổn tăng sắc tố dưới móng, phải được khám kỹ, nhất là với những thương tổn lan hết chiều dài của móng.

Một số loại u hắc tố có thể là lành tính

Ung thư tế bào hắc tố thể niêm mạc

Ung thư tế bào hắc tố có thể thấy ở niêm mạc miệng, sinh dục, quanh hậu môn, nhưng hiếm gặp.

Triệu chứng: Thương tổn thường là mảng da tăng sắc tố, tiến triển nhanh chóng lan ra xung quanh, nhưng cũng có thể phát triển rất chậm nhiều năm trước khi nổi cao trên mặt da.

Đối với tất cả những thương tổn tăng sắc tố ở niêm mạc, cần làm sinh thiết mặc dù về mặt lâm sàng chưa có biểu hiện ác tính.

Ung thư hắc tố thể niêm mạc

Ung thư tế bào hắc tố có giảm sắc tố xung quanh tồn thương

Hiện tượng giảm sắc tố vùng tổn thương đôi khi cũng xảy ra ở xung quanh một nốt ruồi (nốt ruồi Sutton hay halo naevus) và thường xảy ra vào giai đoạn đầu của bệnh. Trên hình ảnh mô bệnh học người ta thấy có sự thâm nhiễm nhiều bạch cầu và có thể đây là phản ứng của cơ thể chống lại các tế bào ung thư.

Ý nghĩa của hiện tượng này chưa rõ, đồng thời nó cũng chưa nói lên được là bạn bị mắc ung thư. Tuy nhiên, giả sử bạn bị mắc ung thư da thật thì hiện tượng này cũng báo hiệu một tiên lượng tốt.

Ung thư tế bào hắc tố phát triển từ nốt ruồi

Trên 50% các trường hợp ung thư tế bào hắc tố xuất hiện ở vùng da bình thường. Tuy nhiên, ung thư tế bào hắc tố có thể xuất phát từ những tổn thương sắc tố (nốt ruồi, bớt sắc tố bẩm sinh). Bệnh nhân càng có nhiều nốt ruồi không điển hình càng có nguy cơ bị biến thành ung thư tế bào hắc tố.

Vấn đề di truyền cũng ảnh hưởng ít nhiều đến nguy cơ bị mắc ung thư da hắc tố ác tính:

• Những người sở hữu nốt ruồi không điển hình nhưng gia đình chưa từng có ai mắc bệnh thì khả năng mắc ung thư da hắc tố ác tính cao gấp 80 lần
• Những người vừa có nốt ruồi không điển hình, gia đình lại có người từng bị ung thư da tế bào hắc tố thì nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng từ 100 – 400 lần.

Một số nốt ruồi không điển hình

Do vậy, cần theo dõi sự tiến triển của các nốt ruồi. Trong trường hợp nốt ruồi có những thay đổi, cần phẫu thuật cắt bỏ và nên theo dõi 3 đến 6 tháng một lần. Trường hợp cần thiết có thể chụp ảnh để dễ so sánh.

Ung thư tế bào hắc tố thứ phát

Khoảng 5% ung thư tế bào hắc tố là thương tổn thứ phát mà không thấy thương tổn nguyên phát. Thương tổn thường là một khối u đơn độc, không tăng sắc tố (Achromic), khu trú dưới da hoặc trong da hay niêm mạc. Thương tổn này có thể là sự di căn từ u hắc tố ở các cơ quan phủ tạng hoặc ở da đã thoái triển.

Thực tế cho thấy rất nhiều trường hợp không xác định được thương tổn nguyên phát.

Như vậy, chúng tôi đã trình bày một loạt các dạng ung thư da hắc tố cùng các triệu chứng của nó. Bệnh có thể ở dạng lành tính và không cần can thiệp y học. Bên cạnh đó, nếu nó là khối u ác tính thì bạn cần ngay lập tức nhận sự điều trị của bác sĩ để thoát khỏi bệnh sớm nhất có thể.

Xem thêm: Ung thư da hắc tố có chữa được không? Triệu chứng và cách điều trị